Informacje ogólne

      Powiat ciechanowski obejmuje terytorium o powierzchni 1063 km2. Graniczy z 5 powiatami tj. przasnyskim i makowskim od wschodu, płońskim i pułtuskim od południa oraz mławskim od zachodu. Teren powiatu zamieszkuje ok. 91 tys. ludności. W jego skład wchodzi 9 jednostek administracyjnych, w tym dwa miasta.

       Na terenach wiejskich zamieszkuje 42,3 tys. osób tj. 46,1 % ogółu ludności z terenu z powiatu. Ludność miejska stanowi 53,9 % i skupiona jest w dwóch miastach: Ciechanowie - 46,3 tys. osób i Glinojecku 3,1 tys. osób. Średnia gęstość zaludnienia - 86,2 osób/km2, w tym w mieście Ciechanowie 1402 osoby/km2 . Na terenach wiejskich - 41,35 osoby/km2.

    Większość obiektów użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego jest zlokalizowanych w Ciechanowie. Są to głównie obiekty spełniające funkcje administracyjne, biurowe, oświatowe, kulturalne i kultu religijnego, opieki zdrowotnej.

Działalność gospodarcza i przemysł

       W granicach powiatu działalność gospodarczą prowadzi ok. 7 tys. podmiotów, w tym 4,5 tys. w mieście Ciechanowie. Pod względem własności najliczniejszą grupę stanowi sektor prywatny (96,6% ogólnej liczby podmiotów). Poza Ciechanowem z reguły są to niewielkie obiekty (masarnie, piekarnie, tartaki, młyny, warsztaty naprawcze itp.).

      W powiecie ciechanowskim nie występują miejsca koncentracji zagrożeń pożarowych poza samym miastem Ciechanowem, a szczególnie tzw. „dzielnicą przemysłową”, w której skupionych jest najwięcej szeroko rozumianych zagrożeń, w tym pożarowych.

        Największym obiektem zlokalizowanym na terenach pozamiejskich jest Cukrownia „Glinojeck” (grunty m. Zygmuntowo gm. Glinojeck). Cukrownia należy do największych tego typu zakładów w kraju. W zakładzie występują zagrożenia nie tylko pożarowe, ale również zagrożenia wybuchem oraz chemiczno-ekologiczne. Utrudnienia w działaniach ratowniczych mogłyby wystąpić w przypadku prowadzenia działań ratowniczych w związku ze znacznymi kubaturami obiektów, nagromadzeniem w obiektach znacznych ilości urządzeń technologicznych, skomplikowanymi układami komunikacyjnymi wewnątrz obiektów oraz występowaniem obiektów wysokich tj. silosów z cukrem. Znaczne zagrożenie stwarza również proces wytwarzania i przechowywania suszonych wysłodków.

       Drugim dużym obiektem na terenach pozamiejskich (grunty wsi Lekowo w gm. Regimin)  jest zaliczona do ZZR „Tłoczna Gazu Ciechanów” przetłaczająca gaz poprzez gazociąg „Jamał”. Zakład zlokalizowany na powierzchni ponad 11 ha, jest jednym z 5 tego typu obiektów w kraju. Przez teren powiatu przebiega 25 km odcinek wym. gazociągu o średnicy DN 1420, którym przesyłany jest gaz pod ciśnieniem ok. 8 MPa.

      Na  obszarze powiatu zlokalizowanych jest 6 zakładów (4 na terenie miasta Ciechanów) przerabiających i magazynujących lub wykorzystujących w procesach technologicznych znaczne ilości materiałów niebezpiecznych. Niebezpieczeństwo wystąpienia miejscowych zagrożeń o zasięgu wykraczającym poza granice zakładu wynika ze stosowania i przechowywania w dużych ilościach głównie amoniaku, propanu-butanu oraz toluenu. Na skalę zagrożenia oprócz ilości przechowywanych niebezpiecznych substancji wpływa również lokalizacja zakładów w obrębie miasta. Na podstawie czynności kontrolno – rozpoznawczych prowadzonych w zakładach należy stwierdzić, że we wszystkich zakładach stan techniczny instalacji i urządzeń generalnie nie budził zastrzeżeń. Obserwuje się tendencję do zmniejszania ilości całkowitej przechowywanego amoniaku.

        Na terenie powiatu 3 zakłady zostały zakwalifikowane do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (wykaz w poniższej tabeli). 

       Oprócz wymienionych 3 zakładów zwiększonego ryzyka, na terenie powiatu znajdują się 3 zakłady stosujące amoniak w ilościach nieprzekraczających wartości progowych, mogące w wyniku awarii stwarzać lokalne miejscowe zagrożenia (wszystkie w granicach Ciechanowa).

       Wykaz obiektów mogących spowodować lokalne miejscowe zagrożenie (poza swoim terenem).

    Drukarnia Bauer w Ciechanowie stosująca technologię wklęsłodruku opartą na farbie, której rozpuszczalnikiem jest toluen (w obrocie ponad 120 ton). Ponadto w procesie technologicznym wykorzystuje się bardzo toksyczny tlenek chromu. Przerabiająca rocznie ponad 100 tys. ton papieru oraz 3,5 tys. ton farb  drukarnia jest drugim co do wielkości tego typu zakładów w Europie Środkowej.
      Ferma Drobiu w Kondrajcu Szlacheckim wykorzystująca gaz propan-butan w ilości ponad 120 ton w 41 zbiornikach naziemnych. W jednym cyklu produkcyjnym na terenie fermy znajduje się ok. 1.740.000 kurczaków. W ciągu roku możliwych jest przeprowadzenie 7 cykli produkcyjnych.

       Ponadto w Ciechanowie prowadzą działalność:
     - Firma Sofidel - należący do największych w kraju zakład produkujący galanterię papierniczą, przetwarzający i magazynujący bardzo duże ilości wyrobów papierniczych (celuloza jako półprodukt oraz chusteczki higieniczne, ręczniki papierowe, papier toaletowy itp. jako produkt końcowy).
    - Zakład Unilex Oil prowadzący rozlew i dystrybucję znacznych ilości olejów i płynów eksploatacyjnych do pojazdów (spryskiwacze do szyb na bazie alkoholu).

Transport i przesyłanie mediów

     Położenie powiatu ciechanowskiego na obszarze północnego Mazowsza powoduje, że przez jegoteren przebiegają szlaki komunikacyjne o dużym nasileniu ruchu zarówno lokalnego jaki i tranzytowego. Przez teren powiatu przebiegają drogi krajowe tj. E7, nr 50 i nr 60 oraz drogi wojewódzkie nr 615, 616, 617, 618 i 544. Wpływ na zagrożenia komunikacyjne na tych drogach ma tranzyt substancji niebezpiecznych między wschodnią a zachodnią Europą, np. materiał wybuchowy do celów cywilnych „Nobelit” na kierunku Litwa – Europa Zachodnia. Ponadto transport paliw i gazu do 36 stacji paliw na terenie powiatu oraz tranzyt tych substancji. Transport drogowy materiałów niebezpiecznych stanowi w przypadku awarii lub katastrofy drogowej realne zagrożenie dla ludności zamieszkałej w pasie przydrogowym (do 5 km od trasy przewozu), ponadto wszystkie drogi przewozu materiałów niebezpiecznych prowadzą przez teren miasta Ciechanowa.

    Na terenie powiatu nie zostały wyznaczone parkingi dla pojazdów transportujących materiały niebezpieczne.

     Przez teren powiatu przebiega linia kolejowa Warszawa – Gdańsk. Nie występują węzły kolejowe i osobowe. Trasa kolejowa przebiega poprzez dwa niewielkie stalowe mosty kolejowe (na rzece Sonie – gm. Sońsk i w granicach Ciechanowa na rzece Łydyni). Przeprawy mostowe zarówno w ruchu kolejowym jak i drogowym należy uznać za mało zagrożone.

     Ponadto oprócz wym. gazociągu „Jamał” przez teren powiatu przebiega gazociąg przesyłowy wysokiego ciśnienia długości ponad 40 km (Płońsk – Olsztyn). Poprzez 2 stacje redukcyjno-pomiarowe I stopnia w Ciechanowie zaopatrywanych jest  ok. 12 tys. odbiorców na terenie miasta. W powiecie łącznie korzysta z gazu ziemnego ok. 40 tys. osób.

     Przez teren powiatu nie przebiegają trasy przewozu materiałów i odpadów promieniotwórczych. Trasa przewozu takich materiałów zlokalizowana jest ok. 15 km. na wschód od granic powiatu (trasa Warszawa – Pułtusk - Różan CSOP). Źródła mogące stanowić zagrożenie skażeniem promieniotwórczym o zasięgu ponadlokalnym nie występują. Żadna z instytucji na terenie powiatu nie stosuje otwartych lub zamkniętych źródeł promieniowania jonizującego. Substancje promieniotwórcze o bardzo małej mocy stosowane są jedynie w czujkach sygnalizacji pożarowej oraz przyrządach kontrolno pomiarowych.

      Niewielkie jest również zagrożenie katastrofami lotniczymi jednak nie można w całości wykluczyć tego rodzaju katastrofy. Na terenie powiatu nie występują typowe lotniska pasażerskie, towarowe, aerokluby itp. Nie występują również wyznaczone strefy podchodzenia do lądowania i startu. Nie ma również strefy awaryjnego zrzutu paliwa.

Zagrożenia powodziowe

        Położenie powiatu na obszarze tzw. Wysoczyzny Ciechanowskiej sprawia, że jest on stosunkowo ubogi w sieć rzeczną. Wody powierzchniowe (płynące i stojące) zajmują na terenie powiatu 1970 ha. Teren powiatu leży prawie w całości w zlewni rzeki Wkry. Ogólna długość podstawowych cieków wraz z dopływami - ok. 150 km. Większość rzek została zakwalifikowana do rzek o ograniczonych zasobach nie gwarantujących w pełni pokrycia potrzeb wodnych.

Głównymi rzekami na terenie powiatu są :
- rz. Łydynia        - na dł. 47,4 km ;
- rz. Sona Wsch. - na dł. 35,9 km ;
- rz. Sona Zach.  - na dł. 22,8 km ;
- rz. Wkra            - na dł. 24,5 km ;

       Na obszarze powiatu brak jest dużych rzek oraz naturalnych i sztucznych zbiorników wodnych, nie występują także obszary depresyjno - zalewowe.
     Wystąpienie klasycznego zagrożenia powodziowego na obszarze powiatu ciechanowskiego jest mało prawdopodobne. Ocena ta wynika z faktu słabo rozwiniętej sieci cieków wodnych oraz braku większych zbiorników wodnych - naturalnych i sztucznych.

      Na podstawie ostatniego dostępnego dokumentu „Studium dla potrzeb planów ochrony przeciwpowodziowej” z listopada 2006 r. za tereny zagrożone powodzią ze strony rzeki Łydyni (zalew 0,5% - woda 200 letnia) uznaje się miejscowości Nużewo, Ciechanów, Ropele, Regimin, Lekowo, przy czym jedynie w Ciechanowie na obszarze uznanym za zagrożony jest zlokalizowana nieliczna zabudowa jednorodzinna. Ze strony rzeki Sona jest możliwość zalania (podtopienia) pojedynczych gospodarstw oraz łąk i nieużytków rolnych położonych w bezpośredniej bliskości ich koryt.

      Zagrożenie wezbraniem wód wszystkich wymienionych rzek może wystąpić w wyniku spływu dużych mas wody po śnieżnych i mroźnych zimach oraz w przypadku wystąpienia długotrwałych i nawalnych opadów deszczu. Wg. danych historycznych na terenie powiatu ciechanowskiego nie odnotowano klasycznych powodzi, natomiast występowały podtopienia zabudowy jednorodzinnej na terenie miasta Ciechanowa i pojedynczych gospodarstw na terenie gm. Sońsk i Glinojeck

Lasy

        Obszary leśne zajmują około 16 tys. hektarów, co stanowi 15,8 % ogólnej powierzchni powiatu. Wskaźnik lesistości w gminach jest zróżnicowany od 3,4 % w gminie Opinogóra, do 34,3 % w gminie Glinojeck. Największe kompleksy leśne występują w zachodniej części powiatu. Nadleśnictwo Ciechanów sprawujące nadzór nad obszarami leśnymi jest zaliczone do II kategorii zagrożenia pożarowego. Do najbardziej zagrożonych zaliczane są lasy do lat 20, oraz obszary leśne, na których nie prowadzi się prawidłowej gospodarki leśnej (lasy prywatne).

Inne istotne informacje nt. zagrożeń

        W m. Ciechanów generalnie dominuje w budownictwie wielka płyta, z przewagą obiektów do 4 kondygnacji. Około 300 budynków mieszkalnych wielorodzinnych stanowi źródło zagrożeń pożarowych, w tym 4 wysokie. Największe zagrożenie występuje w grupie budynków mieszkalnych wielorodzinnych konstrukcyjnie nie spełniających wymagań aktualnie obowiązujących przepisów przeciwpożarowych. Dotyczy to obiektów tzw. ”poniemieckich” pobudowanych w latach 40-tych, gdzie występują palne stropy, klatki schodowe i więźba dachowa. Dodatkowym czynnikiem zwiększającym zagrożenia jest zagospodarowanie w wym. budynkach poddaszy na cele mieszkaniowe, bez zachowania wymaganych uwarunkowań w tym zakresie.

       Na terenach gmin wiejskich dominuje zabudowa zagrodowa z budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi o konstrukcji niepalnej. Sporadycznie występują budynki wielorodzinne dwu i trzykondygnacyjne pozostałe po uspołecznionej gospodarce rolnej. 

        Szczególnym warunkom w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego podlegają obiekty użyteczności publicznej, w których mogą jednocześnie przebywać ludzie w grupach przekraczających 50 osób.  W stosunku do tych obiektów oraz obiektów zamieszkania zbiorowego istnieje obowiązek w zakresie wyposażenia w systemy sygnalizacji pożaru.

       Monitoringiem pożarowym na terenie miasta objęte są wszystkie obiekty użyteczności publicznej i zakłady gdzie występuje taki wymóg. Wykaz obiektów w poniższej tabeli.